Festiwal organizowany jest w cyklu corocznym od 1982 r. Od 2003 r. Festiwal odbywa się w Białymstoku. Wzięło w nim dotychczas udział 929 chórów z 42 krajów Europy, Azji, Ameryki Północnej, Australii i Afryki.
Celem Festiwalu jest prezentacja wysokich wartości artystycznych i duchowych muzyki cerkiewnej. Formuła Festiwalu stwarzająca okazję do dyskusji, spotkań, wymiany doświadczeń i nawiązania przyjaźni między uczestnikami z różnych środowisk - wzbogaca jego charakter o cele estetyczne i wychowawcze. Chóry uczestniczące w festiwalowym konkursie są oceniane przez międzynarodowe Jury w następujących kategoriach: amatorskie (parafialne i świeckie), dziecięco-młodzieżowe, uczelni muzycznych i zawodowe. W roku 1995 Ministerstwo Kultury i Sztuki zakwalifikowało Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej -" Hajnówka" do muzycznych wydarzeń artystycznych najwyższej rangi, nadając mu "kategorię zerową" czyli tę jaką ma Konkurs Chopinowski i Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień", a więc najbardziej znane na świecie polskie imprezy muzyczne.
Festiwal odbywa się pod Honorowym Patronatem Prezydentów RP, pod Patronatem Artystycznym prof. Krzysztofa Pendereckiego (2003-2020) oraz Patronatem Związku Kompozytorów Polskich.